Staw kolanowy jest największym stawem w organizmie człowieka. Specyfika jego budowy i fakt, że budują go dwie długie kości sprawia, że 70% wszystkich urazów sportowych dotyczy stawu kolanowego. Wśród urazów narciarskich 33% z nich to skręcenia stawu kolanowego, uszkodzenia więzadła krzyżowego przedniego (ACL) i pobocznego piszczelowego (MCL) to 33%, złamania kości to ok 7%, pozostałe uszkodzenia dotyczą łąkotek i innych struktur stawu.
W wyniku doznanej kontuzji i nasilającego bólu i obrzęku w obrębie stawu należy niezwłocznie udać się do lekarza ortopedii. Po dokładnie przeprowadzonym wywiadzie popartego badaniami obrazowymi ( rezonans magnetyczny, RTG, USG ) lekarz podejmie decyzje o sposobie leczenia pacjenta. Leczenie uzależnione jest od urazu i może być zachowawcze oparte na pracy z fizjoterapeutom i fizykoterapii. Jeśli w wyniku kontuzji doszło do nieodwracalnych uszkodzeń struktur stawu kolanowego ortopeda zaproponuje rozwiązanie operacyjne.
Błędnym przekonaniem jest, że usprawnianie nogi po urazie należy rozpocząć dopiero po operacji. Zazwyczaj jest to zabieg zaplanowany znacznie wcześniej dlatego dzięki odpowiednio dobranym ćwiczeniom można przygotować się do zabiegu i pozytywnie wpłynąć na czas po operacyjny co w efekcie przyspieszy powrót do sprawności.
Czas przed operacyjny pozwala na zmniejszenie obrzęków w stawie kolanowym jeśli takie istnieją, poprawić zakresy zgięcia i wyprostu, wzmocnić aparat mięśniowy w szczególności zależy nam na głowie przyśrodkowej mięśnia czworogłowego. W okresie przygotowawczym należy podjąć naukę chodzenia o kulach. Dodatkowym ważnym aspektem przygotowania do operacji i rehabilitacji po operacyjnej jest kontakt z osobami, które zabieg już mają za sobą i mogą podzielić się swoim doświadczeniem z innymi.
Wypracowano kilka protokołów usprawniania rehabilitacyjnego po rekonstrukcji ACL, jednakże idealna terapia dobrana jest i dostosowana do każdego pacjenta jego możliwości i umiejętności ruchowych. W pierwszych tygodniach po operacji nalży zadbać o jak najszybsze zmniejszenie wysięku w stawie kolanowym i mobilizację stawu rzepkowo-udowego. Brak odpowiedniej ruchomości rzepki może doprowadzić do bolesnych konsekwencji, zaburzenia pracy całego stawu, a także tzw. bocznego przyparcia rzepki. Już w pierwszych dniach po rekonstrukcji próbujemy aktywizować głowę przyśrodkową mięśnia czworogłowego, którego zanik jest wyraźnie widoczny po stronie operowanej kończyny.
W drugim tygodniu po operacji, jeśli pacjentowi nie dokucza ból, próbuje w pełni obciążyć kończynę. W okresie tym przy użyciu kul łokciowych, uczymy pacjenta powrotu do właściwego wzorca chodu by ok czwartego tygodnia odstawić kule pod warunkiem, pełnego bez bolesnego wyprostu kolana. Między 4-6 tygodniem rehabilitacji terapia powinna zaowocować zgięciem w stawie kolanowym minimum 90 stopni.
Kolejne tygodnie to proces ciągłego wzmacniani mięśni, poprawy stabilizacji oraz pracy nad propriorecepcją (czuciem głębokim). Wraz z postępami w terapii pojawią się coraz bardziej ćwiczenia złożone z elementami ćwiczeń siłowych i dynamicznych. W okolicach 3 miesiąca po operacji po przeprowadzeniu testów czynnościowych można podjąć decyzję o rozpoczęciu treningu na siłowni, a po 14-16 tygodniach o rozpoczęciu delikatnego truchtania.
Zabieg rekonstrukcji więzadła, długo trwały proces rehabilitacji to niezbędne etapy przygotowujące pacjenta do powrotu do pełnej aktywności sportowej. Czas pełnej przebudowy przeszczepu trwa około 360 dni dlatego tak ważne jest dalsze kontynuowanie ćwiczeń siłowych, treningu funkcjonalnego po zakończeniu kilku miesięcznej rehabilitacji. Pełną aktywność ruchową tzn. powrót do sportów zespołowych, konkurencji dynamicznych w zależności od formy pacjenta trwa około 9 miesięcy.